Osvećenje dugo željenog pravoslavnog hrama u Mariboru

Pravoslavlje se u Sloveniji pojavilo sa Katarinom Kantakuzinom Branković, prije nešto malo manje od 6 vjekova.

Ona se udala za poslednjeg celjskog grofa Urliha II i nakon udaje sa sobom je na ove prostore dovela tri sveštenomonaha i 200 pravoslavnih porodica.

Što se samog Maribora tiče, veće naseljavanje pravoslavnih na ovom prostoru kreće od 1919. godine, kada su se doselili vojnici, oficiri i podoficiri sa svojim porodicama i od tog vremena kreće želja i potreba pravoslavnih u ovom gradu da se organizuje vjerski život i sagradi hram.

Sačuvani su podaci da je prije Prvog svjetskog rata u Mariboru pri zatvoru službovao sveštenik Končarević, a kasnije su tu bila dva vojna sveštenika – otac Petar Trbović i sveštenik Ivošević, koji je u Mariboru dočekao i Drugi svjetski rat. Upravo je u jednoj kasarni bila smještena kapelica koja je prvobitno bila soba koju su ova dva sveštenika, uz pomoć ruskih oficira i vojnika, preuredili i formirali kapelicu.

Negdje tokom 1932. godine pravoslavni su u Mariboru od opštine dobili zemlju za izgradnju hrama, ne samo u Mariboru, već i u Ljubljani i Celju, tako da je u to vrijeme započela gradnja tri vizantijska hrama u Sloveniji, po projektima arhitekte Momira Kurunovića. Temelje Hrama Svetog kneza Lazara u Mariboru osveštao je Sveti sveštenomučenik Dositej zagrebački, a spoljašnji radovi su završeni negdje u periodu 1938 – 1939. Nažalost, već na početku rata, taj hram je miniran i od njega je ostala sačuvana samo jedna ikona Svete Petke, a od tada do danas pravoslavni u Mariboru vape za svojim novim hramom.

Od rata pa sve do negdje 2006. godine pravoslavna zajednica u Mariboru je prošla jedan težak period, pun iskušenja, ali, kako za Radio „Svetigora“Radio „Svetigora“ svjedoči sveštenik iz Maribora, otac Milan Jovanović, to je istovremeno period koji je iznjedrio jednu divnu i blagoslovenu zajednicu, koja sada svojom ljubavlju gradi i uljepšava svoje unutrašnje hramove, a Hram Svetih Kirila i Metodija čije se osvećenje priprema za 5. oktobar sa radošću ispunjava.

„Naš hram, za Crnu Goru je to možda malo neobično, ali za nas u dijaspori je to potpuno normalno, naš hram je jedna velika zgrada od 1500 kvadrata, koja je nekada bila zgrada Vodovoda. Mijenjala je svoje namene. Ta zgrada je kupljena 2006. godine, blagoslovom pre svega, ali i finansijskom pomoći Mitropolita Jovana, koji je bio vizionar, video je perspektivu te zajednice u Mariboru, tako da je uz pomoć Crkvene opštine zagrebačke kupljena ova zgrada, a tri godine kasnije i zemlja za hram u Mariboru. Upravo ova zgrada gde sada i služimo je potpuno preuređena u hram od nekih 400 kvadrata, onda imamo stanove za sveštenike, veliku dvoranu, malu učionicu, kuhinju, tako da imamo jedinstven prostor koji nam je potreban za svu našu misiju. Mi ćemo osveštavati hram u sklopu te velike zgrade, koji je potpuno adaptiran. Uskoro ćemo da gradimo i zvonik, možda kroz godinu dana, i planirano, ako Bog da, da oslikamo taj hram. To je inače zgrada koja je stara 120 godina i od 2006. kada je to bila jedna ruina, mi danas imamo ovaj divni kompleks i tu divnu zgradu koja je okrenuta ka istoku i Bog je to tako uredio da to bude baš naš hram. Tako da eto, dvadeset godina smo se trudili da to sredimo i sad je to dobilo zaista jedan lep oblik i hrama i svega drugog što je potrebno uz hram“, kazao je otac Milan.

Potvrđujući svoju, ali i prenoseći radost kompletne zajednice povodom ovog velikog događaja za pravoslavne u Mariboru, otac Milan kaže da je radost već i kad imate samo tablu na kojoj piše Srpska pravoslavna crkva, a kamoli hram.

„Ljudi koji su tu 40-50 godina znaju kakav smo put prošli, put otuđenja, i šta je značilo samo imati jednu tablu na kojoj piše Srpska pravoslavna crkva. Znate kad ste podstanar celog života pa kupite svoj stan, kakva je radost, a kamoli ovako nešto. Potpuno je jedno oduševljenje prisutno, jedna radost velika, povodom i budućeg osvećenja, ali i dolaska Njegove svetosti Patrijarha srpskog Porfirija, jer je ovo prvi put da Njegova svetost dolazi u Maribor, te je to sve jedna radost spojena – duplo slavlje, ja bih rekao.“

Potvrđujući da je ovo zajednica koja okuplja veliki broj mladih ljudi, učenika i studenata, otac Milan kaže da su pravoslavni u Mariboru prizvani da svjedoče pravoslavlje i da u ovom vremenu njihovoj zajednici prilaze i mnogi koji nisu Srbi, te oni koji prelaze iz drugih konfesija u pravoslavlje.

„Mi imamo prelazaka iz islama i iz Rimokatoličke crkve i drugih. To je sada dosta prisutno. Dosta mladih ljudi prilazi. Mi smo upravo u pozvani ovde da svedočimo pravoslavlje. Čini mi se da mi tek kad odemo od svoje kuće, kad odemo i dijasporu i kad vidimo odnos drugih ljudi prema našem pravoslavlju, mi tek onda vidimo svu lepotu pravoslavlja.“

Veliko osvećenje Hrama Svetih Kirila i Metodija u Mariboru obaviće se 5. oktobra 2025. godine.

Činom osvećenja i Svetom arhijerejskom liturgijom načalstvovaće Njegova svetost Patrijarh srpski g. Porfirije, uz sasluženje Njegovog preosveštenstva Episkopa buenosajreskog i južno-centralnoameričkog g. Kirila, administratora Eparhije zagrebačko-ljubljanske i više arhijereja naše Svete crkve.

Uoči prazničnog dana, u subotu, 4. oktobra, u 17: 30 časova, u hramu će biti doček Njegove svetosti i arhijereja, nakon čega će biti služeno večernje bogosluženje. U 19 časova, u Velikoj dvorani hotela „Habakuk“ pod Pohorjem, biće održana svečana Akademija povodom osvećenja hrama.

Izvor: mitropolija.com