Liturgijom pomirenja prevaziđen poluvjekovni raskol

Kao što ne postoji ništa što mi ljudi sami sobom možemo isceliti, tako ni rana u Telu Hristovom ne može samo našim silama i moćima da bude isceljena.  Rana je isceljena, a to je čudo Božje, rekao je Patrijarh Porfirije.

Hiljade vjernih ispunilo je, u četvrtak, 19. maja, Saborni hram Svetog Save u Beogradu kako bi učestvovali na Svetoj liturgiji koju su služili Njegova Svetost Patrijarh srpski Porfirije i Njegovo Blaženstvo Arhiepiskop ohridski i makedonski Stefan. Dvojici predstojatelja sasluživali su arhijereji i sveštenstvo Srpske i Makedonske Pravoslavne Crkve – Ohridske Arhiepiskopije. Bogosluženju su molitveno prisustvovali i Njegovo Blaženstvo Arhiepiskop ohridskii Mitropolit skopski Jovan i drugi episkopi obje Crkve. Zajedničkim služenjem Svete liturgije Makedonska Pravoslavna Crkva stupila je u evharistijsko opštenje sa punoćom Pravoslavne Crkve i izašla iz raskola koji je trajao 55 godina.

Patrijarh Porfirije: Rana raskola bila je duboka i bolela je. Sa njom smo legali i ustajali u iščekivanju i težnji da se zaceli.

Patrijarh Porfirije je besjedu po završetku Liturgije počeo pozivajuće okupljene da se raduju ”jer se danas raduje punoća Crkve Hristove! Raduje se nebo i zemlja! Raduju se svi sveti! Raduje se svetitelj Sava i svi oni koji su zasađeni u njemu, iz njegovog korena nikli i razvijali se kroz vekove i čije plodove i mi danas okušamo. Radujmo se, jer baš i isključivo njihovim molitvama danas smo se sabrali u ovom zavetnom hramu srpskog naroda koji je posvećen Svetom Savi da projavimo ono što je zapovest Božja, da spoznamo da, sećajući se reči: Evo dana koji stvori Gospod, da je ne samo dan, dan ovaj, nego čitav svet Gospod stvorio“, rekao je Njegova Svetost i podsjetio na riječi Gospodnje molitve izrečene u Getsimanskom vrtu – da svi jedno budu.

„Sve je stvoreno da bude jedno, a da bi moglo biti jedno, ljudi međusobno moraju biti jedno. Moraju biti zajednica ljubavi koja je utemeljena na Reči Božjoj, koja je utemeljena na samom Bogu, na živom Hristu. Tada će svi jedno biti. To Gospod od nas hoće. Ako smo mi ljudi međusobno jedno, onda je sve jedno, onda je Jedna Crkva, a Jedna je zato što je Gospod Jedan kao Glava Crkve. Jednom verom mi izgrađujemo jedinstvo. Čuvajući jedan jedinstveni poredak, čuvamo veru i kroz taj poredak projavljujemo svoju u veru u Jednog u Trojici Boga“, kazao je Patrijarh Porfirije i naglasio da je jedinstvo svetinja.

„Evo danas, braćo i sestre, dana koji stvori Gospod! Evo čuda pred našim očima! Imali smo raskol koji je trajao 55 godina sa našom braćom iz Makedonije. Ta rana je bila duboka i bolela je. Sa tom ranom smo legali i ustajali u iščekivanju i težnji da se ona zaceli. Kao što ne postoji ništa što mi ljudi sami sobom, kao ni sebe, možemo isceliti, tako i naročito u Telu Hristovom ne može rana samo našim silama i moćima da bude isceljena. Zato i kažem da je rana isceljena, a da je to čudo – čudo Božje. To je dar Božji, braćo i sestre! Sve što imamo od Boga smo dobili, a kad trpimo, pored toga što to može biti izraz promisla Božjeg, najčešće je posledica našeg izbora i pogrešnih koraka. Onda rana biva kao pedagoška mogućnost. Mi smo tu pedagošku mogućnost iskoristili. Razumeli smo da je rana naneta našim postupanjima i zato smo se obratili Gospodu, Svetom Savi i svim svetima naše Crkve, da učine ono što nama ne polazi za rukom. I onog trenutka kada smo samo pomislili, tako se desilo čudo neočekivano“, rekao je Patrijarh Porfirije.

Rana raskola – pedagoška mogućnost, koju smo iskoristili. Razumeli smo da je rana naneta našim postupanjima

Njegova Svetost je istakao da je radost zbog prevazilaženja raskola neizmjerna, i da je to radost ljubavi Božije, blagodati Božije. „Mi smo u Hristu jedno, i u Crkvi jedno i evo ovaj odziv braće i sestra iz Beograda, Srbije i Makodenije pokazuje da srce vernih i čestitih naroda je kucalo i sada ono kuca za sve nas, ritmom Hristovim. To nam pokazuje da nas je Gospod pogledao i pomilovao, a mi smo kao nedostojni ljudi razumeli. Neka bi Gospod dao da mir Hristov bude sa nama, Njegova ljubav, blagodat Njegova“, rekao je Patrijarh Porfirije.

Arhiepiskop Stefan: Današnji čin je nezamenljiv lek koji leči ranu na telu Crkve

Nakon besjede Patrijarha Porfirija Njegovo Blaženstvo arhiepiskop ohridski i skopski Stefan kazao je da je ”današnji čin, koji je potvrdio neophodnu ljubav prema jedinstvu u Crkvi, snishodljivim odlukama dveju vozljubljenih sestrinskih Crkava, nezamenljiv lek koji leči ranu na telu Crkve, jer kada strada jedan ud, s njim stradaju svi udovi; a ako li se jedan ud proslavlja, s njim se raduju svi udovi. Zato, opet kažem, zablagodarimo Bogu što smo se, ne svojom zaslugom, nego Njegovom pomoći, udostojili da budemo i jednodušni i bratoljubivi, i da budemo učesnici u delu koje je, verujemo, Bogu ugodno i koje će zabeležiti istorija Crkve, delo kome se raduju svi oni koji su u vremenima iza nas služili Crkvi Hristovoj – i ovde, u srpskim, i tamo kod nas, u makedonskim prostorima”, kazao je Arhiepiskop Stefan.

Arhiepiskop ohridski kazao je da će Makedonska Crkva, nalazeći se u kanonskom i evharistijskom jedinstvu sa svim pomesnim Crkvama, uz Božju pomoć, kao Crkva nastaviti još više da raste kao Crkva. Rekao je i da zato, u ”trenutku neizmerne duhovne radosti, Njemu, Bogu, kao nekada psalmopevac, kličemo: ‘Blagoslovi, dušo moja, Gospoda, i ne zaboravi svu dobrotu Njegovu’, i evo i ovde, u bratskoj Srbiji i među ljubljenim srpskim narodom, na današnji dan, verujemo, imamo Njegovu neizmernu milost”.

”Vaša Svetosti, ovom prilikom, sa ovog svetog mesta i pred ovim velikim sabranjem, želimo da Vam lično zablagodarimo na iskazanoj bratskoj ljubavi i dobroj volji, a pre svega na brizi za Crkvu Hristovu, da Vam zablagodarimo za inicijativu da se sastanemo, da razgovaramo i damo očekivane i opravdane predloge za prevazilaženje i rešavanje spora između naše dve Crkve”, rekao je Arhiepiskop Stefan Patrijarhu Porfiriju.

Arhiepiskop Jovan: Odati priznanje arhijerejima iz Makedonske Pravoslavne Crkve

Nakon patrijarhove i arhiepiskopove besjede, okupljenima na ”Liturgiji jedinstva” obratio se i Njegovo Blaženstvo arhiepiskop Jovan i kazao da je prevazilaženje raskola najvažniji događaj u njegovom životu.

”Ne znam kada mi je radost bila veća: kada sam primao Tomos o autonomiji Pravoslavne Ohridske Arhiepiskopije od ruke blažene uspomene patrijarha Pavla ili danas kada se uspostavlja potpuno liturgijsko opštenje sa svim arhijerejima, sveštenstvom i vernim narodom Makedonske Pravoslavne Crkve – Ohridske Arhiepiskopije. Ako smem da biram, dao bih prednost današnjoj radosti”, istakao je Arhiepiskop Jovan.

Arhiepiskop Jovan je kazao i da jedinstvo nije dopuna suštine Crkve, nego da je ono njena sama suština. ”Jedan je Bog u Svetoj Trojici u koga verujemo. Jedna je Crkva Njegova, jedna je Evharistija koju mu služimo”. Prema njegovim riječima, ulaskom Makedonske u evharistijsko opštenje sa Srpskom Pravoslavnom Crkvom, retroaktivno se priznaju sve svete tajne i molitvoslovlja koja su u njoj izvršena u vrijeme dok nije bila u jedinstvu sa Srpskom i ostalim Pravoslavnim Crkvama.

Jedinstvo nije dopuna suštine Crkve, nego je ono njena sama suština

”Treba odati veliko priznanje i poštovanje arhijerejima iz Makedonske Pravoslavne Crkve, na čelu sa arhiepiskopom Stefanom, koji su izdržavali nerazumne i protivcrkvene pritiske javnosti u Republici Severnoj Makedoniji. Kažem: protivcrkvene pritiske, jer se ti ljudi ne interesuju za kanonsko crkveno rešenje dugogodišnjeg problema, već ih više zanimaju nacionale, ‘realnopolitičke’, ‘geopolitičke’, ‘crkvenopolitičke datosti’ kako se kaže u saopštenju Srpske Pravoslavne Crkve o primanju Makedonske Pravoslavne Crkve – Ohridske Arhiepiskopije u liturgijsko opštenje”, rekao je Arhiepiskop Jovan i zahvalio se arhijerejima Pravoslavne Ohridske Arhiepiskopije, časnom sveštenstvu, prepodobnom monaštvu, a posebno „vjernom narodu koji se godinama okupljao po privatnim kućama, stanovima i podrumima, koja su bila bogoslužbena mesta Pravoslavne Ohridske Arhiepiskopije”. Kazao je da su ”svi oni izdržali ne samo teške uslove za bogosluženja, nego i teške uslove postojanja, pod pretnjom gonjenja i zatvaranja, ali kada je ta žrtva za jedinstvo Crkve, oni su je sa radošću podneli. Zato ne mogu da im se ne zahvalim, jer upravo radi te njihove dvadesetpetogodišnje žrtve mi smo stigli do današnjeg jedinstva”.

Arhiepiskop Jovan je izrazio ”najveću zahvalnost za ujedinjenje Crkava Njegovoj Svetosti Patrijarhu srpskom Porfiriju i Njegovom Blaženstvu Arhiepiskopu ohridskom i makedonskom Stefanu. Prvome jer je pokazao dobru volju i veliku upornost da se problem raskola konačno reši, a drugome jer je pokazao spremnost za ličnu žrtvu da ponese ogovaranja necrkvenih ljudi u Republici Severnoj Makedoniji”, rekao je Arhiepiskop Jovan.

Nakon završetka evharistijskog sabranja, ispred hrama Svetog Save priređen je kulturno-umjetnički program.

N.M.

Foto: spc.rs