MITROPOLIT JOVAN

BIOGRAFIJA MITROPOLITA JOVANA

Blaženopočivši Mitropolit zagrebačko-ljubljanski Jovan je rođen 22. oktobra 1936. godine. u slavonskom selu Medinci, kod Podravske Slatine, od roditelja Save i Julke Pavlović. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, a nižu gimnaziju sa malom maturom u Podravskoj Slatini. Posle toga se upisuje u Bogosloviju Svetog Save u manastiru Rakovici. Kao učenik njene prve posleratne petrorazredne generacije, stiče srednjoškolsko obrazovanje u vremenu od 1951. do 1956. godine

Na Bogoslovskom fakultetu Srpske Pravoslavne Crkve u Beogradu diplomirao je 1963. godine, posle čega odlazi na postdiplomske studije u Nemačku, gde je na Evangelističkoj akademiji u Šlezvigu i Teološkom fakultetu u Kilu proučava evangelističku teologiju, a na Ludvig-Maksimilijan Univerzitetu u Minhenu studira rimokatoličku teologiju i vizantologiju kod znamenitog profesora Beka.

Boravio je i u Belgiji u benediktinskom manastiru Šefton, a u Nemačkoj u benediktinskom manastiru Maria Lah kod Koblenca i u Nideraltaihu kod Minhena, gde se bogosluženja obavljaju po vizantijskom i zapadnom latinskom obredu. Po završetku postdiplomskih studija vraća se u otadžbinu i stavlja na raspolaganje svojoj Crkvi. Sveti Arhijerejski Sinod ga postvlja za suplenta Bogoslovije u Prizrenu, gde je radio u toku školske 1966/67. godine.

Na početku iduće školske 1967/68. godine, po potrebi službe, premešten je za suplenta Bogoslovije u manastiru Krki, gde ga Episkop dalmatinski Stefan monaši 18. novembra 1967, a sutradan, 19. novembra, u Bosanskom Grahovu rukopolaže u čin jerođakona. U čin jeromonaha rukopoložen je 2. marta 1969. godine u Kistanju.

Pored nastavničke dužnosti i dužnosti glavnog vaspitača u Bogosloviji, kao i redovnih manastirskih poslušanja, o. Jovan je sve do izbora za Episkopa uspešno rukovodio školskom i manstirskom bibliotekom. Profesorski ispit iz praktične grupe bogoslovskih predmeta polaže 16. marta 1972. godine i nedugo po tom Sveti Arhijerejski Sinod postavlja ga za profesora ove Bogoslovije.

Delatnost mitropolita Jovana nije se svodila samo na redovnu nastavu u školi i vaspitavanje učenika, jer je polje njegovog rada u Vinogradu Gospodnjem bilo daleko šire i daleko obimnije. Tako, odmah po rukopoloženju za jeromonaha, vidimo ga kako opslužuje Srpsku pravoslavnu parohiju u Biovičinu Selu, a zatim i manastirsku parohiju u Kistanju.

Sveti Sinod imenuje ga za člana Komisije za preuzimanje sakralnih crkvenih predmeta koji su za vreme Drugog svetskog rata odneti i od tada se nalazili u Povijesnom muzeju i drugim kulturnim ustanovama u Zagrebu. Pored toga, biva na sastanku Komisije Svetskog saveta Crkava za međucrkvenu pomoć održanom 4. decembra 1967. u Beogradu. Zatim učestvuje na internacionalnim crkvenim konferencijama, prvo u Vodicama kod Šibenika, od 3. do 7. septembra 1973. i u Belgiji od 19. do 26. jula 1976. Sa episkopom Stefanom prisustvovao je jubilarnoj proslavi Rimokatoličke crkve održanoj u Splitu i Solinu septembra 1976. godine.

Sve ovo zajedno govori o jednoj velikoj dinamici mitropolita Jovana u radu na svim poljima koja mu je poveravala Crkva, a plodovi tog rada su, nesumnjivo, zapaženi, jer vidimo da ga je njegov nadležni arhijerej za ovo vreme odlikovao činom sinđela i protosinđela i, na kraju, činom arhimandrita. Međutim, najveća ocena njegovog dosadašnjeg rada jeste odluka Svetog Arhijerejskog Sabora od 21. maja 1977. kojom je izabran za Episkopa Srpske pravoslavne Crkve. Ovo je tadašnji Patrijarh sroski German istakao u svom pozdravnom govoru prilikom hirotonije episkopa Jovana.

Mitropolit Jovan je bio član Svetog Arhijerejskog Sinoda u više mandata. Administrirao je Slavonskom eparhijom posle smrti vladike Emilijana, od 1982-1985. godine. Posle upokojenja Episkopa gornjokarlovačkog Simeona administrirao je eparhijom do izbora episkopa Nikanora. U patrijaršijskom preduzeću "Dobročinstvo" bio je na dužnosti direktora. U Pećkoj Patrijaršiji 1990. godine predsedavao je Svetim Arhijerejskim Saborom.

Odlukom Svetog Arhijerejskog Sabora od 20. maja 1992. godine izabran je za predsednika Episkopskog saveta Srpske Pravoslavne Crkve u Republici Hrvatskoj, pa je u tom svojstvu potpisao Ugovor sa predsednikom Vlade Ivicom Račanom o odnosima Srpske Pravoslavne Crkve i Vlade Republike Hrvatske.

Odlukom Svetog Arhijerejskog Sabora od 23. maja 1995. g odine umoljen je da privremeno, u cilju pomoći izbeglim arhijerejima sa ratnih područja, preuzme duhovno staranje o vernom narodu i Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi u Republici Hrvatskoj.

Odlukom Svetog Arhijerejskog Sabora iz 1994. godine proširena je jurisdikcija Eparhije zagrebačko-ljubljanske i na Srbe u Republici Italiji, pa je Mitropolit Jovan krajem jula iste godine u hramu Svetog Spiridona Čudotvorca u Trstu preuzeo dužnost od Episkopa srednjoevropskog Konstantina. Boravkom u Italiji Mitropolit Jovan preuzeo je duhovno staranje u parohijama pored Trsta i Rima i u novoosnovanim parohijama Vićenci i Milanu. Osnivanjem Eparhije austrijsko-italijansko-švajcarske Mitropolit je razrešen od duhovnog staranja nad vernima u Italiji.

Radi negovanja odnosa sa Rimokatoličkom crkvom mitropolit Jovan je više puta bio delegat Patrijarha srpskog Pavla i imao priliku da pozdravi papu Jovana Pavla II. Mitropolit je posebnu pažnju poklanjao manastiru Lepavini i manastirskom bratstvu sa arhimandritom Gavrilom na čelu, kao titularni Episkop lepavinski i vikarni episkop Patrijarha srpskog Germana, a od 1982. godine kao Mitropolit zagrebački.

Mitropolit Jovan je kao najstariji član Svetog Arhijerejskog Sinoda bio mestobljustitelj Patrijaraškog prestola (locum tenens) u vreme dok se tadašnji Patrijarh srpski German lečio na Vojnoj medicinskoj akademiji u Beogradu (gde je i umro 26. avgusta 1990.), i to od 29. juna 1989. do izbora patrijarha Pavla 1. decembra 1990. godine. Za sve ovo vreme Mitropolit je, po službenoj dužnosti, sa Svetim Arhijerejskim Sinodom rukovodio brodom Srpske Crkve. Za vreme izbora novog patrijarha, i mitropolit Jovan je bio jedan od kandidata.

Visokopreosvećeni Mitropolit Jovan je 29. maja 2007. godine, na treći dan Duhova, proslavio trideset godina svoje arhijerejske službe.

Mitropolit je ukazivao veliku pažnju crkvenoj štampi i, uopšte, sredstvima informisanja, zalagao se na izdavanju časopisa, kalendara i, naročito, knjiga versko-prosvetne i naučne sadržine. Izdao je mnoge knjige, a za naučne svrhe priredio je, sa stručnjacima po pitanjima rukopisa, Varaždinski Apostol, sa iscrpnom naučnom akribijom. Lično je napisao mnoge članke koje je objavljivao u crkvenim listovima i časopisima, a pisac je i knjiga: Iz moje đačke torbe, Mesijanska mesta u Starom Zavetu, Rimske pape (istorijski pregled s biografijama) i dr. Na njegovu inicijativu, izdan je zbornik naučnih radova Jasenovac. Ranije, u skromnim finansijskim uslovima, obnovio je dvomesečnik Glas Svetih Ćirila i Metodija, da bi taj list prerastao u Eparhijske vesti Zagrebačko-ljubljanske eparhije.

Budući svestan ogromnog značaja prosvete pod okriljem Crkve, mitropolit Jovan je u Zagrebu, na Svetom Duhu, u saradnji s Gradom Zagrebom i Republikom Hrvatskom, i uz njihovu finansijsku pomoć, osnovao Srpsku pravoslavnu gimnaziju Katarina Branković Kantakuzina, remek-delo arhitekture, s kapelom, duhovnim centrom i sportskim terenima.

Upokojio se u Gospodu 3. aprila 2014. Godine u Zagrebu. Sahranjen je 5. aprila u kriptu sabornog Preobraženjskog hrama u Zagrebu.